Archiwum wg tagw ‘Sport’
Odlot pod Tatrami ze świnią w tle
fot. Rafał Gutowski www.airgutek.pl
Nowy Targ od lat jest miejscem organizowania pierwszych w roku zawodów, które są traktowane przez pilotów jako trening przed sezonem zawodów pucharowych. Wcześniej były to zawody zimowe. Ostatnio raczej wiosenne. W dniach 22 do 24 marca odbył się tam 3. Małopolski Festiwal Balonowy „Odlotowa Małopolska”. Wystartowało 31 pilotów, w tym 3 z Węgier i 1 z Litwy 1 z Łotwy. Aeroklub Nowy Targ zapewnia bazę na odprawy i sztab, który organizuje sportową stronę zawodów. Lotnisko aeroklubowe gromadzi licznych obserwatorów podniebnych zmagań. Malownicze położenie pomiędzy Tatrami, Babią Górą i Gorcami przyciąga nie tylko lotników.
Gość specjalny
Co się stanie, gdy położysz świnię pod Tatrami? – Poleci!
Balony o specjalnych kształtach są rzadkością, szczególnie na zawodach, raczej pojawiają się na fiestach i pokazach. Mikołaj Gomółka
z Aeroklubu Stalowowolskiego przywiózł
do Nowego Targu balon „Świnię” o pojemności 3600 m³ (prod. Schroeder 2010). Ma ją od roku, więc już jest oswojona. To wymagający balon, trzeba dużo miejsca do jego rozłożenia, kilku osób obsługi. Powłoka waży około 200 kg i ma specjalne wypusty elementów nadających kształty, po ich napełnieniu trzeba przed lotem zamknąć otwory rewizyjne.
Napełnianie jest długotrwałe i pracochłonne, lecz składanie po lądowaniu jeszcze bardziej. Takim balonem trudno się manewruje, trzeba wykazać się zwiększoną uwagą, szczególnie przy wspólnym starcie wielu balonów. Osiąga się gorsze parametry lotu. Mimo to Mikołaj
w klasyfikacji wyników uplasował się w połowie stawki!
Trudna rywalizacja
W piątek 22 marca na odprawie generalnej kierownik sportowy Krzysztof Borkowski ustalił maksymalną wysokość lotów 2600 stóp AMSL. Warto podkreślić, że lotnisko w Nowym Targu jest najwyżej położonym lotniskiem w Polsce – 626 m npm. Piloci mogli korzystać
z aplikacji Balloon Live w trybie treningowym, nie obowiązkowo.
Na odprawie do lotu wyznaczono trzy konkurencje: Dolot do celu (FIN – Fly in), który był wyłożony na lotnisku oraz dwa razy Cel wyznaczony przez sędziego (JDG – Judge Declared Goal) po obu stronach drogi
w Gronkowie; okres startowy między 15.30 a 17.00 w minimalnej odległości od pierwszego celu 800 m. Wiatr wiał
w kierunku południowo wschodnim z prędkością 5-7 kt, wraz z wysokością wiatr zwiększał prędkość Start był indywidualny. Większość pilotów wystartowała z zachodniej strony Nowego Targu, a kilku z Białego Dunajca.
Byliśmy w tej drugiej grupie z pilotem Krzysztofem Kosobudzkim i pasażerem Rafałem. Załogę naziemną w tym locie stanowił drugi pilot Marcin Bednarski i Magda Bednarska. Załoga
z Aeroklubu Warszawskiego, nadzwyczaj sprawna, szybko postawiła balon „Adaptronica” (Cameron Z120 o pojemności 3400 m³), mimo sporego wiatru. Wylądowaliśmy przed zachodem w Gronkowie po minięciu celów.
Wiatr był stabilny, zapewniona była dobra manewrowość balonów.
Rzuty markerem były w polu mierzenia – poniżej 50 m od środka krzyża.

2. balon z AW pilotowała Oliwia Jasieńska, a w załodze 2 inne pilotki: Karolina Wilk z AW i Ewelina Leszczuk z KSB Wrocław
fot. Sławek Rakowski
Drugi lot w sobotę rano o świcie miał podobne konkurencje: FIN
w Szaflarach, JDG tamże, po drugiej stronie wioski i JDG
na lotnisku w Nowym Targu.
Trzeba się było spieszyć ze startem, gdyż
po południu przewidywany był front.
Ustalono również indywidualny start, minimum 1500 m od celu. Większość pilotów wybrała Biały Dunajec. W tym Kazimierz Dziełak, który zaprosił mnie do kosza „Ostatniej Nocy Świata” – Kubiček BB34Z 3400 m³ (bo jeśli miałaby być ostatnia, to tylko w balonie – zgodnie z marzeniem pilota, projektanta powłoki, którego zainspirowała książka Clive’a Staples Lewisa.
Polecieliśmy w czwórkę z Tomaszem Sobolewskim, Grzegorzem Drabotem. Na miejsce lądowania dotarł po nas kierowca Piotr Charyton. Wiatr się zaczął nasilać, pilot wybrał strategicznie miejsce do lądowania na zboczu niewielkiego wzniesienia – aby schować się przed wiatrem i uniknąć podmokłej doliny. Okazało się, że specyfika podłoża była kamienista, pokryta gliną i porosła trawą na cienkiej warstwie ziemi. Najmocniejszy samochód terenowy
na zawodach… utknął w glinie. Ale Kazimierz ma
na wyposażeniu platformy, po podłożeniu których pod koła wyjechał bez wzywania pomocy. Usytuował wóz pionowo
do wzniesienia, szybko udało się zebrać powłokę i wyjechać.
Zgrana załoga
z Ostrołęki działała niezawodnie.
Wiatr był zmienny, nisko o małej prędkości 2 kt,
w kierunku celu – na północ, północny wschód, a im wyżej tym szybszy 3-24 kt, pod kątem prostym do kierunku – na wschód i miał tendencję rosnącą w czasie.
Wygrali zawodnicy, którzy ambitnie, powoli zmierzali dołem do wyznaczonych celów.
Pomiary były z loggerów, jedynie dwa rzuty markerem były blisko pola mierzenia, ale poza nim (ponad 50 m). Na załączonej mapie – trasy lotów balonów ukazują, że podczas drugiego lotu część pilotów nie zabiegało
o wynik, wybierając lot z widokiem na ośnieżone
i podświetlone słońcem Tatry. Balonom wtórowały
na niebie motoparalotnie.
Wieczorem wiatr się wzmagał, ze względu
na nadchodzący front odwołano lot.
Co zrobić, gdy wieje wiatr falowy i nie można polecieć balonem? Wtedy są świetne warunki do latania szybowcem. Sebastian Kawa, wielokrotny szybowcowy Mistrz Świata opowiedział o tym i o swoich wyczynach, zgromadzonym na lotnisku widzom.
Sebastian Kawa przyleciał do Nowego Targu motoszybowcem ASH25 (znaki rejestracyjne D–KBPT) dając pokaz nad lotniskiem. Następnie widzowie mogli oglądać przeloty Zbigniewa Mroza samolotem „Piper Cub”. Zbigniew Jagodzik zademonstrował kosz balonowy z palnikami i opowiadział o technice lotu balonem.
Wieczorem na Podhalu pojawiły się intensywne opady deszczu ze śniegiem. Ze względu na niekorzystne prognozy pogody na niedzielę, lot poranny również odwołano.
Udało się wykonać dwa loty z czterech planowanych
i rozegrać sześć konkurencji.
Sklasyfikowano 31 zawodników
Wyniki w klasyfikacji ogólnej – w pkt
- Arkadiusz Iwański, Polska – 5759
- Zbigniew Jagodzik, Polska – 5737
- Wojciech Kaczmarek, Polska – 5599
- Damian Nyczka, Polska – 5233
- Rita Becz, Węgry – 4911
- Witold Filus, Polska – 4905
- Tomasz Raszka, Polska – 4757
- Kacper Borkowski, Polska – 4505
- Marcin Szarwas, Polska – 4052
- Jacek Barski, Polska – 3952
- Michał Wojda, Polska – 3741
- Oliwia Jasieńska, Polska – 3249
- Laszlo Meszaros, Węgry – 3,203
- Kazimierz Dziełak, Polska – 2977
- Adrian Rosiński, Polska – 2838
- Mikołaj Gomółka, Polska – 2809
- Marcin Nowak, Polska – 2208
- Sławomir Jurkiewicz, Polska – 2207
- Joanna Biedermann, Polska – 1670
- Arta Slavinska, Łotwa – 1463
- Dawid Długosz, Polska – 1463
- Krzysztof Kosobudzki, Polska – 1463
- Bartłomiej Pyza, Polska – 1463
- Krzysztof Rękas, Polska – 1463
- Eryk Czarkowski, Polska – 1463
- Beata Choma, Polska – 1463
- Hubert Gajewski, Polska – 843
- Kacper Pudło, Polska – 0
- Rimas Kostiuškevičius, Litwa – 0
- Aron Nyiri, Węgry – 0
- Marek Michalec, Polska – 0

Wojtek Kaczmarek na Kol-Dental i Zbigniew Jagodzik na Srebrnym
lecieli nisko przy ziemi fot. Ewa Daszewska
Najlepsi piloci otrzymali puchary: Arkadiusz Iwański za najlepszy wynik – Puchar Marszałka województwa Małopolskiego, Zbigniew Jagodzik za najlepszy wynik w pierwszym locie – Puchar Wójta Gminy Bukowina Tatrzańska, Arkadiusz Iwański za najlepszy wynik w drugim locie – Puchar Burmistrza miasta Nowy Targ, Rita Becz – najlepsza kobieta – Puchar prezesa Małopolskiej Organizacji Turystycznej.
Wyróżniono również załogę balonu „Woodland” z Łotwy, która przyjechała na festiwal z najdalszego miejsca.
Organizatorami Festiwalu byli: Małopolska, Małopolska Organizacja Turystyczna, Kraków Balloon Team, Aeroklub Nowy Targ, Miasto Nowy Targ.
Uczestnicy byli zakwaterowani w Białce Tatrzańskiej, Bukowinie Tatrzańskiej i Rabce. Ja skorzystałam z gościnnej oferty Hotelu Rancho Lot w Nowym Targu położonego kameralnie tuż przy zachodnim skraju pasa lotniska. Serdecznie polecam.
I choć nie wykonano wszystkich zaplanowanych lotów, zawodnicy mieli okazję rywalizować w trudnych górskich warunkach.
Ewa Daszewska
Podwójne Mistrzostwo Świata
W październikowym numerze PRZEGLĄDU LOTNICZEGO w Dziale: Baloniarstwo ukazał się mój artykuł:
Lot o wszystko, o 6. Mistrzostwach Świata Juniorów
w Balonach na Ogrzane Powietrze, które odbyły się
w dniach 20-26.08.2023 w Grudziądzu i zakończyły zwycięstwem Jakuba Dziedziaka i całej polskiej drużyny.
Dostępny w sieciach kolporterskich.
Zapraszam do przeczytania.
Wrześniowy numer z artykułem Fiesta z zawodami
o Festiwalu Balonowym w Szczecinku, który odbył się
w dniach 6-9.07.2023 oraz starsze, archiwalne numery są do nabycia w Wydawnictwie i w e-kiosku.
Relacje z Zawodów Balonowych w Pasłęku i z Pucharu Polski z Paczkowa czekają na publikacje w kolejnych numerach.
„Kraków steruje balonem nad Stanami Zjednoczonymi”
Konferencja prasowa w Hotelu Galaxy w Krakowie, która odbyła się w dniu 15 września 2023, wyjaśniła, jak to możliwe, że balon polskiej załogi będzie sterowany z Krakowa.
Jacek Bogdański, pilot balonu polskiej załogi startującej w Zawodach Balonów Gazowych o Puchar Gordona Bennetta w Albuquerque w USA (PGB) opowiedział o szczególnej roli załogi naziemnej. Jej sztab będzie się znajdował w Krakowie. Jacek Legendziewicz – organizator konferencji, właściciel Hotelu Galaxy zapewni pomieszczenia do pracy sztabu podczas zawodów.
W spotkaniu wzięli udział Mateusz Rękas, pilot, z którym Jacek Bogdański wygrał 62 edycję Pucharu w 2018 w Szwajcarii oraz pilot Jacek Barski – szef sztabu załogi Jacka w 66 edycji. W skład sztabu wchodzą również: Iwona Lelątko i Rafał Kielar – meteorolodzy oraz Monika Zams i Arkadiusz Sionkowski – specjaliści ds. planowania lotów, a także pilot Bazyli Dawidziuk – strateg. Ponadto załogę naziemną uzupełnią dwaj kierowcy, którzy w USA będą podążać za pilotami.
Krakowski sztab ma za zadanie analizę prognoz pogody, opracowanie możliwych trajektorii lotu z uwzględnieniem ograniczeń geograficzno-politycznych, kontakt z kontrolą lotów i współtworzenie z pilotami strategii lotu. Ekipa naziemna ma kluczowy wpływ na wynik w zawodach, czyli osiągnięcie jak najdłuższego dystansu w prostej linii.
66. edycja PGB odbędzie się W dniach 6-14.10.2023. Rywalizować będzie 17 zespołów z 9 krajów. Z Polski dwa: Krzysztof Zapart i Piotr Hałas (D-OOGYN) oraz Jacek Bogdański i Przemysław Mościcki (D-OBAD). Jedna z załóg Andrzej Olszewski/Jarosław Cieślak wycofała się. Pełna lista startowa na stronie https://balloonfiesta.com/Gordon-Bennett-2023-Teams (może się jeszcze zmienić w przypadku losowym). Wystartują z Albuquerque i polecą jak najdalej przez USA i Kanadę. Będziemy mogli uczestniczyć on-line w zawodach obserwując traki zawodników na stronie https://live.gordonbennett.aero/.
W Hotelu Galaxy powstaje wystawa balonowa, m.in. zaprezentowany jest kosz balonu, w którym polska załoga latała w latach 80. w PGB (udostępniony przez Stowarzyszenie Białostocki Klub Balonowy) i trofea zwycięzców. Konferencja odbyła się pod hasłem „Weekend w Krakowie”, dając propozycję zainteresowanym sportem balonowym, którzy nie mogą wybrać się do USA, odwiedzenia tego miasta w październiku i skorzystania z namiastki lotu balonem gazowym na Balonie Widokowym w Krakowie, wykonującym loty na uwięzi.
Patronat nad konferencją sprawowało Stowarzyszenie Polskich Mediów.
Tekst i zdjęcia: Ewa Daszewska
Sprawozdanie opublikowano również na stronie Stowarzyszenia Polskich Mediów
Więcej o balonach gazowych i startach Polaków w Pucharze Gordona Bennetta można przeczytać w moich archiwalnych artykułach w Przeglądzie Lotniczym (dostępne w sklepie PLAR i e-kiosku Przeglądu Lotniczego):
Z Torunia w świat
Artykuł przedstawiający relację z Mistrzostw Świata FAI balonów gazowych na długim dystansie, czyli Zawodów o Puchar Gordona Bennetta, które odbyły się w dniach 19-28.08.2021 w Toruniu.
Nr 10/2021, str. 24-29, Dział BALONIARSTWO, Gordon Bennett 2021
Witamy Aeronautów!
Artykuł o przygotowywanej 64 edycji Pucharu Gordona Bennetta – po trzech niespełnionych zapowiedziach – nareszcie w Polsce, w Toruniu 19 sierpnia 2021.
Nr 7/2021, str. 6-16, Dział BALONIARSTWO
W hołdzie Hynkowi
Artykuł o życiu w służbie Ojczyzny i tragicznej śmierci tego aeronauty, przy okazji odsłonięcia muralu z balonem „Kościuszko”
Nr 11/2019, Strona 56, Dział HISTORIA; Franciszek Hynek
Puchar Gordona Bennetta – udział Polaków
Mistrzostwa Świata FAI balonów gazowych na długim dystansie, czyli Puchar Gordona Bennetta to najstarsze i najbardziej prestiżowe wydarzenie lotnicze.
Po raz pierwszy zostały zorganizowane przez Amerykanina Jamesa Gordona Bennetta, wydawcę, milionera i entuzjastę sportów ekstremalnych w 1906 r. w Paryżu. To on ufundował puchar przechodni dla zwycięzców. Uczestnicy zawodów walczyli o pokonanie bez lądowania jak największej odległości w linii prostej od startu balonami gazowymi (wypełnionymi jednym rodzajem gazu nośnego), których pojemność nie mogła przekroczyć 2200 m3 (w przypadku jednakowej zaliczonej odległości liczył się czas przelotu); nie mogli lądować w wodzie.
W zawodach o Puchar Gordona Bennetta poszczególne kraje mogą reprezentować maksymalnie trzy załogi składające się z dwóch pilotów. Po raz pierwszy udział polskiej ekipy miał miejsce podczas 20. zawodów rozegranych w 1932 roku.
Polacy uczestniczyli w 33 edycjach Pucharu Gordona Bennetta, w 6 zwyciężyli:
• 21. – Chicago, USA, 2.09.1933, – Zbigniew Burzyński i Franciszek Hynek balonem KOŚCIUSZKO, o znakach rejestracyjnych SP–ADS, przelecieli 1361 km w czasie 38 godzin 32 minuty, wylądowali w Port Neuf w Quebec w Kanadzie
• 22. – Warszawa, Polska, 23.09.1934 – Franciszek Hynek i Władysław Pomaski na balonie KOŚCIUSZKO, SP-ADS, przelecieli 1333 km w czasie 44 godziny i 48 minut, wylądowali w Annie koło Woroneża, ówczesne ZSRR
• 23. – Warszawa, Polska, 16.09.1935 – Zbigniew Burzyński i Władysław Wysocki balonem POLONIA II, SP-AMY przelecieli 1650,47 km w czasie 57 godzin i 54 minuty aż do Tyszkino pod Stalingradem w ZSRR, odnieśli trzecie z rzędu polskie zwycięstwo i zdobyli puchar na własność dla Polski.
Przy okazji zostały ustanowione dwa rekordy świata: odległości lotu oraz czasu lotu.
• 26. – Liège, Belgia, 11.09.1938 – Antoni Janusz i Franciszek Janik, balonem LOPP (Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej), SP–BCU przelecieli 1692 km w czasie 37 godzin i 47 minut i wylądowali w Bułgarii
Wynik zwycięskiej załogi zarejestrowano jako rekord Polski zasięgu.
• 27. – Paryż, Francja, 1.07.1983 – Stefan Makné i Ireneusz Cieślak balonem POLONEZ, SP-BZO przelecieli 690 km w czasie 36 godzin i wylądowali w Offenstetten, w Niemczech Zachodnich
• 62. – Berno, Szwajcaria, 28.09.2018 – Mateusz Rękas i Jacek Bogdański balonem Cameron GB 1000, D-OWBA przelecieli 1145,29 km w czasie 58 godzin i 28 minut i wylądowali w Polsce, w okolicach Ostródy
Franciszek Hynek Razem ze Zbigniewem Burzyńskim w 1933 odnieśli w USA zwycięstwo balonem SP-ADS „Kościuszko”, ustanawiając rekord międzynarodowy. W 1934 r. w Polsce wraz z Władysławem Pomaskim zwyciężył i pobił kolejny rekord balonem SP-ADS „Kościuszko”. Po trzecim kolejnym zwycięstwie Polaków Burzyńskiego z Wysockim w 1935, puchar przeszedł na własność Aeroklubu Polskiego. Lotniczy testament Hynka to zorganizowanie Pucharu Gordona Bennetta w Polsce.
W 1983 roku w Paryżu Antoni Janusz – zwycięzca Pucharu Gordona Bennetta z 1938 (razem Franciszkiem Janikiem), który nie doczekał się zawodów we Lwowie planowanych na 3.09.1939 w wyniku wybuchu wojny, przybijając „piątkę” przed startem, odprawił na szczęście polską załogę: Stefana Makne i Ireneusza Cieślaka – sprawiedliwości dziejowej stała się zadość: puchar wrócił do Polaków, choć zawody nie wróciły do Polski.
Dzięki zwycięstwu załogi Mateusza Rękasa i Jacka Bogdańskiego w 2018 w Szwajcarii, 64. edycja tych zawodów, po raz pierwszy po wojnie odbyła się 19 sierpnia 2021 w Polsce, w województwie kujawsko-pomorskim, w Toruniu. Polska ponownie gościła najznakomitszych zawodników balonowych z całego świata.
Planowana była od 28.08. do 4.09.2020 – z powodu pandemii COVID-19 przełożona została na rok 2021. Polacy zwyciężyli w 1938 w 26. Pucharze Gordona Bennetta i uzyskali prawo do organizacji Pucharu za rok. 27. Puchar Gordona Bennetta, Lwów – Polska w 1939 został odwołany ze względu na wybuch II Wojny Światowej. W 1983 – w pierwszej powojennej edycji Pucharu kolejne zwycięstwo Polaków i prawo do organizacji następnej edycji Pucharu, którą uniemożliwiono ze względu na żelazną kurtynę. W 2018 w 62. edycji Pucharu ma miejsce pierwsze zwycięstwo Polaków od 35 lat i możliwość organizacji pierwszego Gordona Bennetta w Polsce od 85 lat i globalna izolacja.
Tegoroczny Puchar Gordona Bennetta miał się odbyć w Szwajcarii po zwycięstwie zawodników tego kraju w przedostatnich zawodach (przyjmuje się roczną przerwę na przygotowanie, ale w związku z wojną na Ukrainie Szwajcaria odstąpiła od organizacji zawodów w br.
W dniach 6-14.10.2023 odbędą się 66. Zawody Balonów Gazowych o Puchar Gordona Bennetta w Albuquerque (USA). Rywalizować będzie 17 zespołów z 9 krajów. Wystartują z Albuquerque i polecą jak najdalej przez USA i Kanadę.
Tekst i zdjęcia: Ewa Daszewska
Opublikowany również na stronie Stowarzyszenia Polskich Mediów