Balon dla Tarnowa

Ciekawym punktem wypadowym w Małopolsce jest Tarnów.  Miasto o niespełna 700-letniej historii ma ciekawą architekturę i bogate tradycje niepodległościowe. Ma też lokalną atrakcję. Nad Tarnowem często zobaczyć można balony za sprawą Mościckiego Klubu Balonowego.

Mościcki Klub Balonowy z Tarnowa corocznie organizuje loty balonowe nad Tarnowem dla uczczenia Narodowego Święta Niepodległości. Od kilku lat na jego wezwanie na zasadach pospolitego ruszenia do „Balonowego Turnieju Niepodległości” staje coraz więcej załóg balonowych.

W tym roku w Tarnowie obchody Dnia Niepodległości rozpoczęły się 10 listopada. Na błoniach za Parkiem Strzeleckim, w którym na wyspie znajduje się Mauzoleum generała Józefa Bema, o godzinie 13.15 odbyła się odprawa przed dorocznym Balonowym Turniejem Niepodległości. Zgłosiło się czternaście załóg z Tarnowa, Krakowa, Krosna i Stalowej Woli. Po krótkiej odprawie przedlotowej uczestnicy zapalili flary na cześć święta, pozując do pamiątkowej fotografii.

Wiatr wiał w kierunku na południowy zachód z prędkością 2 węzłów (około 1m/s), wyżej odkręcał na północny zachód. Rozegrana została jedna konkurencja: „Pogoń za lisem”, w którego wcielił się gospodarz Mateusz Rękas – prezes Mościckiego Klubu Balonowego startujący o 14.00 balonem „Roleski” eXtreme Racer (Kubiček Balloons, pojemność 1700 m³)  o znaku SP-BMR. Była niska podstawa chmur, ale stanowiły cienką warstwę.


Krzysztof Rękas – jeden ze współzałożycieli Klubu zaprosił mnie oraz Adama – mieszkańca Tarnowa na lot balonem „Republika Roleski” BB22Z (Kubiček Balloons, pojemność 2200 m³) o znaku SP-BRE. Wystartowaliśmy o14.05, wchodząc w mgłę w ślad za „lisem”. Ale po wyjściu nad chmury naszym oczom ukazał się niepowtarzalny, pełen światła widok. To była nagroda za mobilizację w mglisty, zimny dzień. Wkroczyliśmy w inny wymiar i …prawdziwie świąteczny nastrój wymalował pełen entuzjazmu uśmiech na twarzach. Adam, który leciał balonem po raz pierwszy, wykrzyknął: „Dotknąłem nieba!”. Żeglowaliśmy w grupie balonów ponad osłonecznionymi chmurami, a cień balonu znalazł się w tęczowym halo. Pilot cały czas kontrolował pozycję lidera, ważne było, by schodzić do lądowania w tym samym miejscu co „lis”. Po przekroczeniu Dunajca „lis” zaczął szukać miejsca do lądowania. Przelecieliśmy tuż nad nim. Krzysztof nie rzucał markera, bo jak stwierdził „Gospodarzowi nie wypada wygrać.”





Wylądowaliśmy nieopodal, w miejscowości Siedlec o 14.55 po 50 minutach lotu. Jak się potem okazało, po podliczeniu nalotu po tym locie balon osiągnął 500 godzin nalotu, dokładnie co do minuty!

Zaczynała się sieć linii energetycznych, więc nie wybrzydzając wysiedliśmy na zaoranym polu i podciągnęliśmy kosz z pilotem w kierunku drogi, a kawałek podleciał sam. Dalej trzeba było przenieść balon, gdyż jedna z linii ciągnęła się wzdłuż drogi. Pomogły dwie inne ekipy; wszystko poszło sprawnie i w dobrym humorze.


Po locie w siedzibie Klubu przy ulicy Kolejowej w Mościcach odbyło się wręczenie nagród. Wszyscy uczestnicy Balonowego Turnieju Niepodległości wygrali wspaniałe wrażenia, a strażniczką szabli ufundowanej przez Jacka Bogdańskiego na kolejny rok została zwyciężczyni – Paulina Machaj z Klubu Balonowego Stalowa Wola, drugie miejsce zajął Kacper Pudło, reprezentujący Celfast Krosno Miasto Szkła, a trzecie Filip Orłowski z Mościckiego Klubu Balonowego. (Na zdjęciu od lewej: Filip Orłowski, Kacper Pudło, Paulina Machaj, Mateusz Rękas, Krzysztof Rękas)

Po części oficjalnej zaczął się wieczór pieśni patriotycznej. Organizatorzy stworzyli niezwykle ciepłą atmosferę, ich gościnność corocznie skupia wielu lotników, nieraz z odległych miejsc.

 

Mościcki Klub Balonowy ma bogate, ponad 90-letnie tradycje. Został założony 29 czerwca 1933 roku i działał w Mościcach przy Państwowych Zakładach Azotowych.

W 1996 roku Krzysztof Rękas i Paweł Orłowski reaktywowali działalność klubu. Obecnie prezesem klubu jest Mateusz Rękas – zwycięzca  z Jackiem Bogdańskim 62 edycji Pucharu Gordona Bennetta w 2018, dzięki temu Polska uzyskała prawo organizacji zawodów w Polsce w 2020 – ze względu na pandemię zrealizowane w 2021 w Toruniu. Misją klubu jest: propagowanie i rozwój sportu balonowego oraz utrwalanie więzi pomiędzy Aeronautami. Jego członkowie są zdobywcami medali na Mistrzostwach Polski, Mistrzostwach Świata, rekordów Polski, a nawet rekordu Guinnessa. Balony klubowe biorą udział w wielu fiestach i pokazach w kraju i za granicą. Załoga balonu będącego repliką Mongolfiery występuje w strojach historycznych z epoki upowszechniając wiedzę o początkach aeronatyki.

Dziesiątki osób stowarzyszonych i współpracujących z Klubem są zaangażowane w rozwój sportu balonowego w mieście i regionie. Dzięki wsparciu miasta Klub otrzymał w dzierżawę budynek dawnej remizy w Mościcach, który wyremontował we własnym zakresie stwarzając bazę do rozwoju tego sportu.

Chociaż kroniki Wincentego Balickiego dokumentują, że nad Tarnowem pierwszy balon widziany był  215 lat temu – w 1809 roku nad klasztorem i przyległymi do niego budynkami.

 

Inne miasta, jak: Wrocław, Szczecinek, Krosno, Ełk, Stalowa Wola, Białystok, Leszno, Grudziądz mają balony je firmujące, kiedyś miała też Warszawa… Pora na Tarnów, by miał swoją latającą wizytówkę. Władze miasta dostrzegają potencjał reklamowy jaki oferują balony, a społeczność może wesprzeć tarnowski sport i jego światową czołówkę. W Budżecie Obywatelskim na 2025 został zgłoszony projekt „Balon dla Tarnowa”. Projekt zakłada zakup kompletnego balonu, organizację dużej imprezy balonowej, konkursy dla mieszkańców oraz udział balonu w wydarzeniach organizowanych w mieście. Balon będzie też szansą dla młodych pilotów na rozwój ich sportowych karier i wyjątkowej promocji dla miasta. Powstały nawet dwie propozycje graficzne powłoki balonu z logo miasta.

Można głosować na stronie: www.bo.tarnow.pl – projekt #3 od 20.11.2024 do 19.12.2024.

W dniu 1 grudnia na błoniach za Parkiem Strzeleckim mieszkańcy Tarnowa będą mogli się wznieść balonami na uwięzi – bezpłatnie!  Między godziną 13.00 a 15.00 trzy balony będą zabierały pod niebo kolejno wszystkich chętnych.

Na miejscu będzie można zagłosować na projekty budżetu obywatelskiego, w tym na „Balon dla Tarnowa”. Aby wzorem innych miast, Tarnów posiadał swój balon promujący miasto oraz uświetniający wydarzenia miejskie.

 

Tekst i zdjęcia: Ewa Daszewska „Balonowa Gorączka” Alledit.pl

Projekty graficzne balonu: Kubiček Balloons

Napisz komentarz

Losowe fotografie
21m Warszawa L_IMG_5810 M_IMG_5743
Mój Facebook
Balony okiem widza

Pokazy balonowe są bardzo widowiskowe. Aby pomóc zrozumieć ich specyfikę odpowiem na kilka często zadawanych przez widzów pytań

Dlaczego:

- balony nie latają w środku dnia, kiedy jest najwięcej ludzi na pikniku?
◄ Latają, gdy nie ma termiki.
Latem od wschodu słońca przez około 3 godziny, wieczorem przez około 2 godziny przed zachodem słońca. Im wyższa jest temperatura powietrza, tym czas na loty jest krótszy. W termice występują porywy wiatru i niebezpieczne dla balonu prądy wznoszące – które z kolei są dobre dla szybowców. Balony gazowe długo się napełnia, dlatego ich start jest przewidziany na wieczór, jak wszystkie będą gotowe.

- balony nie skręcają w kierunku widzów?
◄ Balony lecą z wiatrem. Często na różnych wysokościach wiatr zmienia kierunek. Piloci wykorzystują tę właściwość, by zmienić kierunek lotu, zmieniając wysokość lotu balonu.

- jak się steruje balonem?
◄ Aby zmienić kierunek lotu, wykorzystując wiatr na innej wysokości, wskazany do osiągnięcia celów sportowych lub znalezienia miejsca lądowania, pilot zmniejsza ciężar balonu, by lecieć wyżej – w balonie na ogrzane powietrze podgrzewa powietrze w powłoce palnikiem gazowym, a z kolei by obniżyć lot, zmniejsza ilość ciepłego powietrza w powłoce przez otwarcie górnej klapy; w balonie gazowym kosz jest unoszony przez gaz lżejszy od powietrza (przed wojną używano helu, obecnie stosuje się wodór, ze względu na niższą cenę), pilot może wymusić opadanie wypuszczając wodór przez klapę lub wejść we wznoszenie, wyrzucając balast.

- jakiego paliwa używa się do balonów?
◄ Do palników balonów na ogrzane powietrze używa się propan-butan – im więcej propanu, tym lepiej;). W balonie gazowym pozostaje tylko piasek…, który jest najlepszym balastem.

- ile waży balon?
◄ To zależy od pojemności powłoki balonu. W Pucharze Gordona Bennetta balony gazowe mają dopuszczalną pojemność 1000 m³. Kosze są różnych konstrukcji z różnych materiałów – pilotom zależy na jak najmniejszej wadze. Do kosza mocuje się worki z balastem – około 600 kg – zazwyczaj 60 worków po 10 kg piasku.
Balony na ogrzane powietrze mają różną wielkość – około 1000 m³ typowo sportowe, około 3000 m³ – turystyczne, około 12000 m³– do grupowych lotów komercyjnych. Dla bezpieczeństwa lotu znaczenie ma także wyposażenie kosza, w tym waga butli z gazem i waga pasażerów – nie miejcie zatem żalu do pilota, gdy przed zabraniem na lot turystyczny zapyta gości o wagę – musi oszacować ciężar całkowity i zabrać odpowiednią ilość gazu – jedna butla to około 60-80 l, czyli nawet 60 kg.
Przeciętny balon turystyczny po napełnieniu ma wagę kilku ton – dlatego trzeba uważać przy silnym, porywistym wietrze przy starcie (trzeba utrzymać balon aż zostanie dobrze wygrzany) i przy lądowaniu, oceniając drogę lądowania.

- balony gazowe są najczęściej białe?
◄ Kolorowy balon szybciej nagrzewa się od słońca, co powoduje, że balon jest mniej stabilny i trzeba zużyć więcej balastu; ma to istotne znaczenie w lotach długodystansowych i na wyższych wysokościach. Balony turystyczne są różnokolorowe i często są nośnikami reklam.

- jak wysoko leci balon?
◄ Balon leci w strefie przestrzeni powietrznej wyznaczonej przez kontrolę ruchu powietrznego. Balony turystyczne latają najczęściej nisko 150-500 m nad ziemią, gdzie są najlepsze widoki, na wysokości 1000-2000 m czasem pilot poszukuje lepszego kierunku wiatru. Balony gazowe lecą na dużych wysokościach, by uzyskać jak najlepszy dystans – nawet na 5-6 tys. m, wtedy obowiązkowo piloci mają aparaturę tlenową, transponder i utrzymują łączność z kontrolerami ruchu powietrznego.
Ustanawiane są też rekordy wysokości w różnych klasach. Polacy latali ponad 10000 m n.pm. Więcej o tym można przeczytać w artykule w Rekord Polski w Nr 3/4/2020 Przeglądu Lotniczego (sklep.plar.pl)

- balony mają różne kształty?
◄ Tradycyjne balony mają kształt kulisty – takie są balony gazowe. Balony na ogrzane powietrze bardzo ewoluowały. Im bardziej wydłużony kształt balonu (racer), tym większa jest dynamika zmiany wysokości (4-12 m/s), ważna na zawodach sportowych do osiągania celów wytyczonych na ziemi i w wirtualnej przestrzeni – gdzie wyniki mierzone są loggerami. Na pokazach i festiwalach balonowych można oglądać balony o nietypowych kształtach (special shape) – zwierząt, budowli czy butelek; są atrakcyjne, lecz dłużej się je napełnia i są mniej sterowne.

- jak zostać pilotem balonu?
◄ Trzeba zacząć od szkolenia teoretycznego w aeroklubie, przejść szkolenie praktyczne pod okiem instruktora i zdać egzamin na licencję pilota w ULC. Wymagane są pozytywne wyniki badań lekarskich. Szczegółowo o tym jak i gdzie można się wyszkolić na pilota i jakie warunki trzeba spełnić, żeby nim zostać można przeczytać w artykule Jak zostać pilotem balonu w Nr 6/2020 Przeglądu Lotniczego (sklep.plar.pl)

- ile kosztuje balon?
◄ Turystyczny balon można kupić za cenę średniej klasy samochodu (około 200 tys. zł za balon 3000 m ), ale zależy to od klasy balonu i wyposażenia; używany można kupić taniej.

- ile kosztuje lot?
◄ Wynika to z umowy z przewoźnikiem i jest zależne od ilości zabranych pasażerów.

- jak przygotować się do lotu?
◄ Ważny jest ubiór: wygodne, sportowe buty, najlepiej ze stabilizacją kostki, długie spodnie, długi rękaw koszuli – ważne przy lądowaniu, czapka – chroni od ciepła palnika i opadających pyłów z powłoki.